Tο «μαύρισμα» βλάπτει σοβαρά τους... καπνιστές

[Θανάσης Αποστόλου]

Η συγκέντρωση μελανίνης σε έναν καπνιστή προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη εξάρτηση στη νικοτίνη; Ερευνα επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό, αφήνοντας υπόνοιες ότι ήλιος και το τσιγάρο αποτελούν «εκρηκτικό» συνδυασμό    

Tον αποκαλούν ζωοδότη και όχι άδικα, καθώς οι αχτίδες του επιδρούν ευεργετικά όχι μόνο στον ανθρώπινο αλλά και σε οιανδήποτε άλλον οργανισμό. H συστηματική όμως και πολύωρη έκθεση της επιδερμίδας μας στην ηλιακή ακτινοβολία εγκυμονεί, όπως έχει εδώ και δεκαετίες αποδειχθεί επιστημονικά, μια σειρά κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, ο μεγαλύτερος μεταξύ των οποίων είναι αυτός της εκδήλωσης καρκίνου του δέρματος.

Ωστόσο, μια νέα επιστημονική έρευνα, που ήρθε προσφάτως στο φως της δημοσιότητας, απειλεί να προσθέσει έναν ακόμη «πονοκέφαλο» σε όσους καπνιστές επιθυμούν διακαώς ένα όσο το δυνατόν τροπικότερο μαύρισμα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών.

Tα νέα στοιχεία ενισχύουν τις υποψίες της επιστημονικής κοινότητας για την ύπαρξη άμεσου συσχετισμού μεταξύ της απόχρωσης του ανθρωπίνου δέρματος και του ποσοστού εξάρτησης από τη νικοτίνη. H έρευνα, η οποία διεξήχθη από ομάδα επιστημόνων του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, με τη συμμετοχή 150 ατόμων, κατέδειξε, μεταξύ άλλων, ότι οι εθελοντές που διέθεταν σε υψηλότερη περιεκτικότητα τη χρωστική ουσία μελανίνη στον οργανισμό τους κατανάλωναν κατά μέσο όρο περισσότερα τσιγάρα από τους συμμετέχοντες που διέθεταν πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα.

Oι μεν πρώτοι εμφάνιζαν παράλληλα, σε σχέση με τους δεύτερους, μεγαλύτερο βαθμό εξάρτησης στη νικοτίνη, ενώ ο οργανισμός τους αντιδρούσε με μεγαλύτερη ευαισθησία στις παράγωγες και ύποπτες για εκδήλωση καρκίνου ουσίες των τσιγάρων.

«Διαπιστώσαμε ότι η συγκέντρωση μελανίνης συνδέεται άμεσα με τον αριθμό των καθημερινά καταναλισκόμενων τσιγάρων, τον βαθμό εξάρτησης στη νικοτίνη και την έκθεσή της σε αυτήν», επισημαίνει ο επιστημονικός ερευνητής, ειδικός σε θέματα βιοσυμπεριφοράς της υγείας, καθηγητής του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, Γκάρι Kινγκ, ο οποίος επέλεξε τους εθελοντές για την έρευνα από τους κόλπους των Aφροαμερικανών. Οι ερευνητές μέτρησαν επιπλέον τα επίπεδα κοτινίνης, ένα τοξικό υποπροϊόν της νικοτίνης.

H «ύπουλη» μελανίνη
H ερευνητική ομάδα βασίστηκε στις στατιστικές αναλύσεις των δεδομένων σχετικά με 3 παραμέτρους του καπνίσματος (ημερήσιος αριθμός τσιγάρων, τεστ βαθμού εξάρτησης από τη νικοτίνη και των επιπέδων συγκέντρωσης κοτινίνης), σε συνδυασμό με μια σειρά άλλων μεταβλητών, όπως η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο και η δημογραφική προέλευση των καπνιστών.

Oι εθελοντές επιλέχθηκαν από 3 διαφορετικές περιοχές της πόλης Xάρισμπεργκ την καλοκαιρινή περίοδο του 2007. Ωστόσο, τα στοιχεία δεν είναι επαρκή για να μετατρέψουν τις ενδείξεις τους σε αποδείξεις όσον αφορά τον πιθανό συσχετισμό ανάμεσα στα επίκτητα επίπεδα μελανίνης στο ανθρώπινο δέρμα και την ημερήσια ποσότητα των καταναλισκόμενων τσιγάρων και τον βαθμό εξάρτησης του καπνιστή από τη νικοτίνη.

Πέραν της αναμφισβήτητα υπαρκτής σχέσης ανάμεσα στην οφειλόμενη σε γενετικούς παράγοντες συγκέντρωση μελανίνης και τον βαθμό εξάρτησης από τη νικοτίνη, πιθανό θεωρείται το ενδεχόμενο συσχετισμού ανάμεσα στην ποσότητα «έκκρισης» μελανίνης μέσω της έκθεσης στο ηλιακό φως και στην ενίσχυση της ανάγκης για κάπνισμα αλλά και την αύξηση του βαθμού δυσκολίας απεξάρτησης του καπνιστή από το τσιγάρο.

«Θέλουμε να μάθουμε γιατί οι Aφροαμερικανοί συναντούν, σε σχέση με τους λευκούς, μεγαλύτερη δυσκολία στο να διακόψουν το κάπνισμα», τονίζει ο Kινγκ.

Tα μέλη της ομάδας του είναι της άποψης ότι μια σειρά ερευνών, καθεμία εκ των οποίων θα μπορούσε να διεξαχθεί σε διαφορετική περίοδο του έτους και σε διαφορετική γεωγραφική ζώνη, θα πρόσφερε σημαντική βοήθεια στην περαιτέρω επιστημονική διερεύνηση του φαινομένου, καθώς θα καθιστούσε, μεταξύ άλλων, εφικτή τη μελέτη και αξιολόγηση των εποχικών διακυμάνσεων, όπως επί παραδείγματι ο παράγοντας του «μαυρίσματος» του δέρματος από τον ήλιο, εξηγεί ο Kινγκ.

Aνδρέα Κατσούλη

εφημερίδα ΤΟ ΕΘΝΟΣ

[Θανάσης Αποστόλου]

Από προσωπική πείρα θυμάμαι ότι το καλοκαίρι "τραβιόταν" λίγο παραπάνω το τσιγάρο. Δηλαδή ήταν πιο "ευχάριστο", κυρίως υπό την έννοια ότι γινόταν λίγο πιο υποφερτή η καθυστερημένη ενόχληση. Δε μπούχτιζα τόσο εύκολα από τους καπνούς όσο στο καταχείμωνο.

Ίσως η υγιεινή επίδραση του ήλιου και η άκρως ωφέλιμη βιταμίνη D να συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση του δηλητηρίου από τον οργανισμό. Βέβαια οι διαφορές αν υπάρχουν είναι αμελητέες και κατά τη γνώμη μου δεν επηρεάζουν το θέμα της διακοπής του καπνίσματος.

Τώρα σχετικά με τους Aφροαμερικανούς, οι οποίοι το κόβουν δυσκολότερα, εκεί μπορεί να κρύβεται άλλη αιτία. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να είναι και κοινωνικά τα αίτια. Οι Αφροαμερικανοί δεν έχουν απλά διαφορετικό χρώμα και σε όλα τα άλλα είναι πανομοιότυποι με τους λευκούς Αμερικανούς. Υπάρχουν διαφορές και στη νοοτροπία, την ψυχοσύνθεση και υπάρχουν και κοινωνικές διαφορές. Μιλάω βέβαια ΓΕΝΙΚΑ, δηλαδή εννοώ ότι υπάρχουν και πάρα πολλές εξαιρέσεις.

Γενικά δε μου αρέσει υπό το φόβο μη μας χαρακτηρίσουν ρατσιστές, να ισωπεδώνουμε τα πάντα λέγοντας ότι "όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι". Όχι, οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι, αλλά έχουν ίσα δικαιώματα. Και οι διαφορές τους δε φαίνονται μόνο στο χρώμα, αλλά και στην ψυχοσύνθεση.

Οι μαύροι Αμερικάνοι μπορεί να είναι λίγο πιο αθλητικοί από τους λευκούς, με λίγο μεγαλύτερη κοινωνικότητα, αλλά από την άλλη να μη μελετούν τόσο, να μην είναι τόσο οργανωτικοί. Δεν υπάρχει "σωστή" φυλή, υπάρχουν όμως σίγουρα διαφορές μεταξύ των φυλών και σε κάποια θέματα μπορεί να εμφανίζει καλύτερες επιδόσεις μία φυλή ενώ σε κάποια άλλα μία άλλη φυλή. Έτσι και στο θέμα του καπνίσματος δε θα πρέπει να μας φαίνεται περίεργο ότι μία φυλή μπορεί να τα καταφέρνει εμφανώς καλύτερα από την άλλη. Και κατά τη γνώμη μου είναι λάθος να αναζητούμε την αιτία στην ουσία της μελανίνης.

Γενικά οι επιστημονικές έρευνες ενώ γίνονται με πολύ αυστηρά πρωτόκολλα αλλά είναι συχνό το φαινόμενο να μην ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ σωστά. Και να δώσω ένα παράδειγμα:

Εϊχε γίνει πριν λίγα χρόνια μία έρευνα σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ και είχε βρεθεί ότι όσοι κατανάλωναν λίγο αλκοόλ (οποιουδήποτε είδους) κάθε μέρα, είχαν καλύτερη υγεία από όσους δεν πίνανε καθόλου. Έτσι βγάλανε βιαστικά το συμπέρασμα ότι "ένα δύο ποτήρια αλκοόλ κάθε μέρα προάγει την υγεία". Τότε εγώ με το απλό καθημερινό μυαλό μου σκέφτηκα: Κι αν είναι οι πιο υγιείς που πάνε έξω και το τσούζουν, ενώ οι πιο ασθενικοί άνθρωποι φυλάγονται και απέχουν;;; Δηλαδή οι πιο ρωμαλέοι, επειδή δεν έχουν πρόβλημα με την υγεία τους πάνε και πίνουν. Το ποτό κάνει κακό, αλλά όταν είσαι λιοντάρι υγείας δε σε επηρεάζει ιδιαίτερα. Οι πιο φιλάσθενοι όμως άνθρωποι πίνουν δύο ποτήρια και το επόμενο πρωί μπορεί να νιώσουν κάποια δυσφορία, οπότε πιο συχνά θα δεις φιλάσθενους να απέχουν ολοκληρωτικά από το ποτό. Μετά έρχεται ο επιστήμονας και σου λέει: "Όσοι πίνουν λίγο αλκοόλ κάθε μέρα είναι πιο υγιείς"

Πριν λίγο καιρό με νέα έρευνα το λάθος αυτό αποκαλύφθηκε! Και πλέον η (σωστότερη) επιστημονική σύσταση λέει ότι ακόμα και λίγο αλκοόλ ΔΕ βοηθά καθόλου την υγεία! Εκτός από την περίπτωση του κόκκινου κρασιού, που εκτός από το βλαβερό αλκοόλ περιέχει και άλλες πολύτιμες ουσίες που βοηθάνε την υγεία, όπως η ρεσβερατρόλη.
-------------


Σημ: Ίσως κάποιος ισχυριστεί ότι κυρίως οι κοινωνικές συνθήκες κάνανε τους μαύρους διαφορετικούς από τους λευκούς Αμερικάνους, όμως δε μπορεί αυτό να γίνεται για τόσες πολλές γενιές. Πάντα στο αιώνιο ερώτημα αν για κάποιο ανθρώπινο χαρακτηριστικό οφείλεται στις συνθήκες ή στην ιδιοσυγκρασία μας, η απάντηση είναι μία:

Οφείλεται και στα δύο. Γι αυτό πιστεύω και στη δύναμη των κοινωνικών συνθηκών αλλά αναγνωρίζω και διαφορές από άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά και από φυλή σε φυλή.

Μεγάλες διαφορές δεν υπάρχουν μόνο λευκών και μαύρων Αμερικάνων αλλά και μεταξύ κάθε άλλης φυλής. Για παράδειγμα πιστεύω ακράδαντα ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε πολύ διαφορετικοί από τους Φινλανδούς. http://skeftomai.gr/paideia/ar8ra/filandia.html

[Θανάσης Αποστόλου]

Ένα ενδιαφέρον πείραμα που έγινε βρήκε ότι οι αφροαμερικάνοι τραβάνε 30% περισσότερη νικοτίνη από τα τσιγάρα τους απ΄ ότι οι λευκοί Αμερικάνοι.

Πηγή: http://jama.ama-assn.org/cgi/content/full/280/2/152