Διαφωνίες με την επιστημονική ορολογία στο κάπνισμα

Διαφωνώ με τη χρήση του όρου «εξάρτηση».

Ο όρος αυτός εκφράζει ένα ΨΕΜΑ. Κανένας άνθρωπος δεν είναι πράγματι εξαρτημένος από τοξικά δηλητήρια. Νομίζει ότι είναι. Στην πραγματικότητα όλη η δυσφορία που νιώθει προέρχεται από το ίδιο το ναρκωτικό κι όχι από την έλλειψή του. Η «στέρηση» που νιώθουμε προέρχεται από την καταστροφή (οργανική και ψυχολογική) που προκάλεσαν οι ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ δόσεις στο ψυχοσωματικό μας είναι. Δεν προέρχεται από την απουσία νέας δόσης. Χρησιμοποιώντας τη λέξη «εξάρτηση» βλέπουμε τα πράγματα με τα μάτια του εξαπατημένου χρήστη, αντί να τα βλέπουμε όπως είναι.

Ο όρος που θα πρότεινα αντί της «εξάρτησης» είναι η «παγίδευση». Πχ «ο τάδε είναι παγιδευμένος στο κάπνισμα», «είναι παγιδευμένος στην ηρωίνη» κλπ. Ικανοποιητικός όρος θα ήταν και η λέξη «αρρώστια».

Παράδειγμα: Φανταστείτε κάποιον άνθρωπο ο οποίος παρατηρώντας για μία ημέρα τον ήλιο, συμπεραίνει ότι «ο ήλιος κινείται κυκλικά γύρω από την ακίνητη γη». Δίκαια βγάζει αυτό το συμπέρασμα, γιατί τα δεδομένα του αυτό μαρτυρούν.

Αν όμως το ίδιο ζήτημα εξεταστεί από επιστήμονες, αυτοί υποχρεούνται να το προσεγγίσουν διαφορετικά. Να ξεφύγουν από την ΑΙΣΘΗΣΗ που έχουν και να λάβουν υπόψη τους περισσότερα δεδομένα, έτσι ώστε να καταλήξουν στο αληθές, ότι «η γη είναι αυτή που γυρίζει γύρω από τον ήλιο». Όμως οι επιστήμονες που ασχολούνται με το κάπνισμα και άλλα ναρκωτικά εγκλωβίζονται στην ΑΙΣΘΗΣΗ που έχει ο χρήστης γι αυτά, αντί να περιγράψουν την αντικειμενική αλήθεια.

Όπως και με το παραπάνω παράδειγμα, πάντα ο παγιδευμένος σε ουσίες θα ΝΟΜΙΖΕΙ ότι είναι «εξαρτημένος» και πάντα ο επιστήμονας που τον μελετά ή τον βοηθά υποχρεούται να ΞΕΡΕΙ και να ΛΕΕΙ ότι ο χρήστης της ουσίας είναι παγιδευμένος. Ίσως κάποιοι πείτε:
«ε καλά και λάθος να είναι μια λεξούλα δε χάθηκε ο κόσμος».

Κατά τη γνώμη μου η χρήση της σωστής λέξης είναι πολύ σημαντική για ένα κρίσιμο ζήτημα με τόσο θανατηφόρες προεκτάσεις. Ας αναρωτηθούμε, για ποιο λόγο η επιστήμη της Ψυχολογίας μελετά τα ναρκωτικά; Τα μελετά βασικά για δύο λόγους:

για να ανακαλύψει την πραγματικότητα και να ικανοποιήσει την ανθρώπινη περιέργεια.
για να βοηθήσει τους παγιδευμένους σε αυτές τις ουσίες και να σώσει τις ζωές τους.

Όμως ονοματίζοντας το φαινόμενο ως «εξάρτηση», (με βάση τη στρεβλωμένη οπτική γωνία του χρήστη της ουσίας) οι επιστήμονες βλάπτουν και τους δύο τους στόχους:

Με τη χρήση λάθος όρου συσκοτίζουν, θολώνουν την πραγματικότητα που αναζητούν.
Δε βοηθούν όσο θα ΄πρεπε το χρήστη να επανασυνδεθεί με την αλήθεια, πράγμα που είναι το σημαντικότερο κομμάτι της θεραπείας του.

Για παρόμοιους λόγους διαφωνώ και με τον όρο «στέρηση». Στο βιβλίο θα με δείτε να χρησιμοποιώ στη θέση του τον όρο «καθυστερημένη ενόχληση».

Η αμφισβήτηση των όρων «εξάρτηση» και «στέρηση» δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι υποτιμώ το τεράστιο έργο και την προσφορά της επιστήμης της Ψυχολογίας στη μάχη με τα ναρκωτικά. Εκφράζω αυτές τις αντιρρήσεις απλώς ως μία προσπάθεια για γόνιμο θεωρητικό προβληματισμό και διάλογο.

ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ “ΕΘΙΣΜΟΣ”

Στο λεξικό του Τριανταφυλλίδη η λέξη εξηγείται ως εξής:

εθίζω [eθízo] -ομαι P2.1 : (λόγ.) συνηθίζω κπ. (ή κτ.) σε κτ., τον ασκώ, ώστε να δέχεται κτ. ή και να το επιζητεί: Έχω εθίσει τον οργανισμό μου στη χρήση τοξικών ουσιών. || (παθ.) εθίζω τον εαυτό μου: O οργανισμός μας εθίζεται εύκολα στις τοξικές ουσίες. || (μππ.) που έχει συνηθίσει, έχει εθιστεί σε κτ.· (πρβ. συνηθισμένος, μαθημένος): Oργανισμός εθισμένος στα ναρκωτικά. [λόγ. < αρχ. ἐθίζω]

Όμως όπως αναφέρεται και στο βιβλίο το κάπνισμα ΔΕΝ είναι συνήθεια. Γι αυτό θεωρώ ανακριβή και τον όρο εθισμό. Βέβαια τον θεωρώ προτιμότερο από τον όρο «εξάρτηση», αλλά όχι τόσο ακριβή και σωστό όσο τις λέξεις «παγίδευση» και «αρρώστια».

ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ

Νομίζω ότι η επιστήμη δεν έχει εξηγήσει τα ναρκωτικά στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Να δώσω ένα παράδειγμα. Για την επιστήμη το κάπνισμα θα οριζόταν ως μια

βλαβερή συνήθεια που στηρίζεται στην εξάρτηση από νικοτίνη.

Όμως το κάπνισμα δεν είναι ούτε συνήθεια αλλά ούτε είναι σωστό να το ονομάζουμε εξάρτηση. Πρέπει να γίνουμε πιο αντικειμενικοί. Κατά τη γνώμη μου το κάπνισμα θα έπρεπε να οριστεί επιστημονικά ως:

μία ανθρωποπαγίδα που στηρίζεται στις χημικές ιδιότητες της νικοτίνης.

Αν θέλαμε ένα σωστό επιστημονικό ορισμό των ναρκωτικών θα έπρεπε να τα ορίσουμε ως:

Ανθρωποπαγίδες που στηρίζονται στις χημικές ιδιότητες διαφόρων ουσιών.

Ο ορισμός των ναρκωτικών ως «παγίδες» θα μας επέτρεπε να διακρίνουμε τα ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ αυτών των παγίδων. Τα 2 συστατικά που απαραίτητα συναντώνται σε κάθε ναρκωτικό είναι:

α) ΤΟ ΔΟΛΩΜΑ. Το ευχάριστο αίσθημα από τη λήψη της ουσίας, που δημιουργεί αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε "σωματική δέσμευση" με το ναρκωτικό. Για όλα τα ναρκωτικά αυτή η ευχαρίστηση μετατρέπεται σύντομα σε ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΗ ΕΝΟΧΛΗΣΗ. Δε γίνεται να υπάρξει ναρκωτικό χωρίς την ύπαρξη καθυστερημένης ενόχλησης.

β) ΤΟ ΨΕΜΑ, η παραπλάνηση. Αυτός ο παράγοντας παίζει το ρόλο της λάθος ερμηνείας της καθυστερημένης ενόχλησης. Μπορεί να είναι στρεβλωμένες αντιλήψεις, ψευδαισθήσεις, ψευδείς πεποιθήσεις κλπ. Ναρκωτικό χωρίς ψέμα δε γίνεται να υπάρξει.

Έχοντας γνώση αυτών των δύο θεμελιωδών ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ μπορούμε να περιγράψουμε για πρώτη φορά ικανοποιητικά κάθε ναρκωτικό! Κοιτάξτε ένα πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα που αφορά το κάπνισμα.

Το κάπνισμα είναι το ναρκωτικό με το ελάχιστο, σχεδόν μηδενικό ΔΟΛΩΜΑ και τη μέγιστη ποσότητα ΨΕΜΑΤΟΣ. Αντίθετα η ηρωίνη έχει πολύ πιο μεγάλο ΔΟΛΩΜΑ, (άρα τεράστια καθυστερημένη ενόχληση) και μικρότερη ποσότητα ΨΕΜΑΤΟΣ. Σπάνια συναντάμε ένα χρήστη ηρωίνης που να μην γνωρίζει ότι είναι παγιδευμένος, ενώ σχεδόν όλοι οι καπνιστές κολυμπάνε μέσα σε ψευδαισθήσεις και ψέματα. Περισσότερα για το θέμα της σύγκρισης ηρωίνης και καπνίσματος μπορείτε να διαβάσετε σε ξεχωριστό άρθρο που σε λίγο καιρό θα έχω έτοιμο.

Αν διαβάσει αυτό το κείμενο ένας επιστήμονας που ασχολείται με ναρκωτικά, μάλλον θα ενοχληθεί από όσα γράφω για ένα συγκεκριμένο λόγο.

Η επιστήμη απεχθάνεται όρους όπως «ψέμα» και «παγίδευση». Θεωρεί ότι αυτοί οι όροι είναι συναισθηματικά φορτισμένοι, μη αντικειμενικοί, επιστημονικά απαράδεκτοι.

Κι όμως, για το θέμα των ναρκωτικών νομίζω ότι αυτοί οι όροι είναι μονόδρομος για την αντικειμενική εξήγηση του φαινομένου. Δεν είναι συναισθηματικά φορτισμένοι, είναι η απλή αντικειμενική αλήθεια που βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας.

Όπως χωρίς δισταγμό ένας επιστήμονας θα παρατηρήσει ότι «η αράχνη παγιδεύει στον ιστό της μικρά έντομα», έτσι πρέπει να ορίσει και τα ναρκωτικά ως ΑΝΘΡΩΠΟΠΑΓΙΔΕΣ που έχουν δύο χαρακτηριστικά: ΔΟΛΩΜΑ και ΨΕΜΑ.

Ένα από τα στοιχεία που με βάλανε σε υποψία ότι η επιστήμη δεν έχει εξηγήσει ικανοποιητικά το φαινόμενο των ναρκωτικών είναι και το γεγονός ότι δεν έχει καταφέρει να προσφέρει σημαντική βοήθεια στους παγιδευμένους σε αυτά.

Πιστεύω ότι και μόνο η γνώση της επιστημονικής εξήγησης των ναρκωτικών, θα έπρεπε να είναι η καλύτερη αφετηρία για τη θεραπεία τους. Όμως αντί γι αυτό, η εξήγηση αναλώνεται ολοκληρωτικά σε λεπτομέρειες για χημικές αντιδράσεις και βιολογικές διεργασίες, οι οποίες είναι πολύ μακριά από την ουσία του φαινομένου.

Ακραία έκφραση του λάθος δρόμου στον οποίο έχει επενδύσει η επιστήμη, είναι η επιδίωξη να δοθεί λύση στο πρόβλημα των ναρκωτικών μέσω της ανακάλυψης «μαγικών φαρμάκων»! Εδώ εμπλέκονται βέβαια και οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες με το γνωστό τους κερδοσκοπικό ρόλο. Άχρηστα χάπια, έμπλαστρα, υποκατάστατα νικοτίνης αξίας ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΔΟΛΑΡΙΩΝ έχουν πουληθεί παγκοσμίως. Ξέρετε πόσο είναι το ποσοστό επιτυχίας τέτοιων «χημικών» μεθόδων απεξάρτησης από το κάπνισμα; Μονοψήφιο!

Υπάρχουν διαπρεπείς επιστήμονες που προσπαθούν να ανακαλύψουν ουσίες που μπλοκάρουν την υποδοχή της νικοτίνης από τα «κέντρα ευχαρίστησης» του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες αυτοί θα γλίτωναν πολύ κόπο (και τεράστια κονδύλια) αν συνειδητοποιούσαν ότι ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗ, αλλά ένα παραπλανητικό παιχνίδι μεταξύ μεγάλων και μικρών ενοχλήσεων! Δηλαδή δεν έχει κανένα νόημα η ανακάλυψη ενός «μαγικού αντικαπνιστικού φαρμάκου», γιατί αυτό που δίνει μόνιμη διακοπή του καπνίσματος είναι η εξουδετέρωση του ΨΕΜΑΤΟΣ, των ψευδαισθήσεων από το μυαλό του καπνιστή.

***

Μήπως σας μπέρδεψα; Οι παραπάνω απόψεις θα γίνουν ακόμη πιο ξεκάθαρες και πειστικές αν διαβάσετε το βιβλίο μου για την εύκολη διακοπή του καπνίσματος, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν εδώ.